هر چقدر زمان عدم احیای توافق هسته‌ای می‌گذرد، شرایط بحرانی‌تر می‌شود

هادی حق شناس در گفتگو با جهان صنعت نیوز در این باره اظهار داشت: آمار اعلامی صادرات و واردات توسط گمرک کم سابقه است. معمولا در اقتصاد ایران شعار «اقتصادِ بدون نفت» می‌دهند و مسئولان اقتصادی غیرنفتی را با واردات مقایسه می‌کنند. با توجه به اینکه راهبرد دولت مراوده تجاری با کشور‌های همسایه است و همچینن الحاق ایران به «شانگهای» و … دنبال این بودند تا این ذهنیت را به جامعه القاء کنند که برآیند سیاست‌های اقتصادی شان بدون توجه به برجام و سایر مسائل مرتبط، منجر به این شده است که صادرات غیرنفتی بیشتر از واردات بوده است.

تراز تجاری منفی است

تحلیلگر مسائل اقتصادی در ادامه گفت: اما واقعیت چیزی جز این نیست که تقریبا از ماه چهارم به بعد صادرات غیرنفتی کمتر و میزان واردات بیشتر شده است. به این معنی که تراز تجاری ایران بدون نفت منفی است. نکته جالب و تالم برانگیز این است که گمرک برای اولین بار آمار فروش نفت و همچنین صادرات برق و خدمات فنی و مهندسی را هم به شکل تجمیعی اعلام کرده است. سئوال این است که چرا؟ در واقع دلیلش این است که اگر صادرات نفت و غیرنفتی را باهم جمع می‌زدیم، طبیعتا آمار بیشتر از واردات و یا به عبارت دیگر تراز مثبت بوده است. الان هم به این دلیل این ۲ را جمع زده و گزارش را با این مضمون منتشر کرده اند که تراز تجاری ایران ۱۵ میلیارد دلار مثبت نشان بدهند! سئوال دیگر این است که تراز تجاری منهای نفت در چه شرایطی است که باید گفت، تراز تجاری ما بدون نفت منفی ۱۲ میلیارد دلار است. در گزارش اعلامی واردات حدود ۴۸ میلیارد دلار و صادرات غیرنفتی هم حدود ۳۶ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. با این توضیح که تراز منفی ۱۲ میلیارد دلار در سال‌های گذشته کم سابقه بوده است.

دولت با آمار بازی می‌کند

او افزود: این گزارش نشان می‌دهد، دولت با آمار بازی می‌کند. مثل اینکه یک نفر می‌گوید، نصف لیوان پر است و فرد دیگری می‌گوید، نصف لیوان خالی است. دولت با فرافکنی سعی دارد تا به جامعه این را القا کند که تراز تجاری کشور مثبت است. در حالیکه در ادبیات اقتصادی ما مفهوم تراز مثبت این است که صادرات غیر نفتی بیش از واردات باشد. در حالی که صادرات این روز‌های ما کمتر از واردات غیرنفتی است و دولت دنبال این است تا با آمارسازی اینطور ادعا کند که وضعیت به مانند سنوات گذشته است که این مصداق بارز فرافکنی محسوب می‌شود.

این چهره توضیح داد: تلاش‌های گمراه کننده دولت در حالی است که در دوره اول دولت روحانی یعنی سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۷ که برجام حاصل شد هم در صادارت و هم در واردات نفتی و غیرنفتی دست آورد‌های بسیار مثبتی به ثبت رسیده است. حتی در سال ۹۰ و دولت دهم ایران ۱۲۰ میلیارد دلار درآمد نفتی داشت که این آمار در شش ماهه سال جاری به ۲۶ میلیارد دلار رسیده و در خوش بینانه‌ترین حالت در پایان سال به رقم ۳۵ میلیارد دلار خواهد رسید. همچنین ما بعد از برجام صادرات نفتی بین ۷۰ تا ۸۰ میلیاردی داشتیم و صادرات غیرنفتی هم رشد قابل ملاحضه‌ای داشتند. اما بعد از اینکه آمریکا با امضای ترامپ از برجام خارج شد، معادلات فروش نفت و صادرات و واردات غیرنفتی دچار اخلال شد. حتی در سال گذشته فاصله صادرات و واردات اقلام غیرنفتی خیلی کمتر از عدد منفی ۱۲ میلیارد دلار فعلی بود

حق شناس در پایان گفت: شرح این شرایط نشان می‌دهد، هر چقدر که زمان عدم احیای توافق هسته‌ای می‌گذرد و هر چقدر که نتوانیم روابط خارجی مان را تنظیم کنیم، شرایط بحرانی‌تر می‌شود. به طوریکه جبران مافات هم دشواری‌های زیادی را طلب خواهد کرد.