زمزمه افزایش قیمت زغال‌سنگ داخلی
به گزارش جهان صنعت نیوز: در جریان بیست‌و‌ششمین کنفرانس تغییرات آب و هوایی و اقلیمی سازمان ملل (کاپ۲۶) در گلاسگو، ۱۹۰ کشور و سازمان به توقف تدریجی تولید سوخت‌های فسیلی و زغال‌سنگ متعهد شده‌اند و بیش از ۴۰ کشور توافق کردند تا مصرف زغال‌سنگ را کنار بگذارند. تاکید می‌شود که یکی از بهترین راهکارها برای کاهش گازهای گلخانه‌ای و از طرفی جبران کمبود انرژی، حرکت به سمت تولید انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک است.
در حال حاضر بیش از ۸۰ درصد فولاد جهان با روش کوره بلند که سوخت اصلی آن زغال‌سنگ است تولید می‌شود و دلیل این امر کمبود منابع انرژی همچون گاز و یا بالا بودن قیمت این نوع از انرژی است. اما مصرف این ماده معدنی به قیمت بالا بردن گرمایش زمین، آب شدن یخ‌های قطبی و بالا رفتن سطح دریاها تمام می‌شود و از عواقب آن بروز خشکسالی و سیل است. با این حال بسیاری از کشورها همچون چین در تلاش هستند تا قبل از کاهش میزان تولید، رقم تولیدی خود را به حد نصاب ممکن برسانند، چراکه فولاد به عنوان یکی از ارکان مهم صنعت و اقتصاد کشور چین به شمار می‌رود.
امروز چین یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کننده‌های زغال‌سنگ در جهان است. این کشور به عنوان بزرگ‌ترین منتشر‌کننده گازهای آلاینده موجب تغییرات آب و هوایی شده و حتی رییس‌جمهوری چین در کنفرانس شرکت نکرده است. ژاپن نیز سومین وارد‌کننده بزرگ آلاینده ترین سوخت فسیلی در جهان است و از پیوستن به جمع کشورهای متعهد به توقف مصرف زغال‌سنگ خودداری کرده است. به گفته مقامات این کشور ، ژاپن نیاز دارد که همه گزینه‌های خود برای تولید برق حفظ کند.
افزایش قیمت زغال
تصمیم‌گیری برای کاهش تولید زغال‌سنگ در جهان، در شرایطی اتفاق افتاده که امروز شاهد افزایش قیمت زغال‌سنگ در بازارها هستیم. در خصوص افزایش قیمت زغال‌سنگ و کک، محمدجعفر صالحی معاون خرید ذوب‌آهن اصفهان در بازارهای جهانی و تامین این مواد گفت: در بخش وارداتی قیمت زغال افزایش زیادی داشته است و همین مساله سبب می‌شود تا در تامین مواد وارداتی با مشکل مواجه شویم. هرچند خوشبختانه مواد اولیه سه ماه سوم سال را تامین کرده‌ایم و از این بابت فعلا مشکلی نداریم اما در آینده به طور حتم با مشکل روبه‌رو خواهیم شد.
معاون خرید ذوب‌آهن اصفهان در مورد قیمت‌های داخلی نیز گفت: این روز‌ها زمزمه‌ای مبنی بر افزایش قیمت زغال داخلی به گوش می‌رسد و بهانه این افزایش قیمت نیز افزایش قیمت جهانی این محصول عنوان شده است. متاسفانه کیفیت زغال داخلی اصلا قابل قیاس با مشابه خارجی آن نیست به دلیل همین کیفیت پایین است که ما مجبوریم بخشی از نیاز خود را وارد کنیم. این در حالی است که تاکنون به خوبی از معادن زغال‌سنگ داخلی حمایت کرده‌ایم و حاشیه سود شرکت‌های زغال‌سنگ بورسی بالاتر از ۵۰درصد بوده است.
نگاهی بر توقف فعالیت معدن‌کاری و عواقب آن
طی بیست‌و‌ششمین کنفرانس تغییرات آب و هوایی و اقلیمی سازمان ملل(کاپ۲۶) که در شهر گلاسگو اسکاتلند تا ۲۱ آبان در حال برگزاری بود، ۱۹۰ کشور و سازمان متعهد شدند تا تولید زغال‌سنگ را به تدریج متوقف کرده و از تامین انرژی به وسیله سوخت‌های فسیلی دوری کنند. این در حالی است که استرالیا به عنوان دومین صادرکننده زغال‌سنگ جهان، در این لیست قرار ندارد.
گفته می‌شود که خلاف تعهد اکثر کشورها و سازمان‌ها به توقف تدریجی معدن‌کاری زغال‌سنگ به منظور کمک به کاهش تغییرات اقلیمی، اعضای انجمن زغال‌سنگ استرالیا با این شعار به ادامه روند تولید این سوخت فسیلی اشاره کردند: «آخرین تکه زغال‌سنگی که در جهان بسوزد از استرالیا خواهد آمد»؛ بنابراین اکنون استرالیا آینده و فرصت‌های معدن‌کاری این طلای سیاه را در دست دارد.
به گفته نماینده ولز جنوبی نو در پارلمان استرالیا، زغال‌سنگ برای این منطقه بسیار مهم است، چرا که تنها در دره‌هانتر منطقه ولز جنوبی نو، تقریبا ۱۳ هزارنفر مشغول به حفاری و معدن‌کاری زغال‌سنگ هستند. به این ترتیب فراخوان توقف تدریجی تولید انرژی از زغال‌سنگ در کاپ ۲۶ از سوی استرالیا هنوز بی‌جواب مانده است.
در کشور استرالیا به عنوان بزرگ‌ترین تولید و صادرکننده زغال‌سنگ جهان، تعطیلی یا توقف فعالیت‌های معدن‌کاری زغال‌سنگ، عواقب سنگین اجتماعی از جمله بیکاری، ورشکستگی کسب‌و‌کارها و تغییر محل زندگی افراد در نزدیکی معادن را به دنبال خواهد داشت. به هر حال گفته می‌شود که به دلیل لزوم انجام تعهدات برای کاهش میزان تولید آلودگی در سراسر جهان و کمک برای تغییر شرایط اقلیمی، چاره‌ای جز تعطیلی معادن زغال‌سنگ وجود ندارد.
هرچند که این کشور انرژی مورد نیاز خود را از زغال تامین می‌کرده اما به هر حال بنابر شرایط به وجود آمده در جهان و تلاش برای داشتن هوای پاک و جلوگیری از انتشار گازهایی همچون دی‌اکسیدکربن و همچنین گازهای گلخانه‌ای طی سال‌های اخیر، برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری برای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی و باد در دستور کار این کشور قرار گرفته است.
عقبگرد بزرگ ژاپن در کنفرانس آب و هوایی
درحالیکه بیش از ۲۰ کشور در کنفرانس آب و هوایی سازمان ملل در گلاسکو با کنار گذاشتن سوخت زغال‌سنگ موافقت کردند اما ژاپن در میان آنها نبوده که این مساله عقبگردی بزرگ برای ژاپن به شمار می‌رود.
تعهد برای توقف مصرف زغال‌سنگ یکی از تعهداتی بود که هفته گذشته در جریان اجلاس آب و هوایی سازمان ملل ۲۶ COPدر گلاسکو مطرح شد. ژاپن که سومین وارد‌کننده بزرگ آلاینده‌ترین سوخت فسیلی در جهان است ، از پیوستن به جمع کشورهای متعهد به توقف مصرف زغال‌سنگ خودداری کرده است. به گفته مقامات این کشور، ژاپن نیاز دارد که همه گزینه‌های خود برای تولید برق را حفظ کند.
حالا منتقدان این اقدام ژاپن را کوته‌بینانه قلمداد کردهاند، هر چند که فومیو کیشیدا نخست‌وزیر جدید ژاپن موافقت کرده است که سایر تدابیر محیط‌زیستی را تشدید کند. اریک کریستین پدرسون مسوول سرمایه‌گذاری در شرکت مدیریت اعتبارات نوردیا دانمارک گفت: با وجود تعهد نخست‌وزیر ژاپن به افزایش اعتبارات مستقیم برای فاینانس طرح‌های آب و هوایی، از اینکه او در برخورد با فیل در اتاق (وابستگی ژاپن به زغال‌سنگ) کوتاهی کرده است ناامید هستیم.
این انتقادها نشان‌دهنده تغییر در شرایط کشور ژاپن است. این کشور رهبری تلاش‌ها در زمینه مبارزه با تغییرات آب و هوایی را در دوره پروتکل کیوتو در دهه ۱۹۹۰ بر عهده داشت اما بعد از فاجعه ۱۰ سال پیش فوکوشیما که موجب توقف کار بسیاری از نیروگاه‌های هسته‌ای شد این کشور بیشتر سوخت زغال‌سنگ و سایر سوخت‌های فسیلی را مصرف کرده است.
وزارت صنایع ژاپن سال گذشته اعلام کرد که تعطیلی نیروگاه‌های با سوخت زغال‌سنگ را تا سال ۲۰۳۰ تسریع خواهد کرد. اما به گفته منابع صنعتی، شرکت‌های ژاپنی در برابر چنین طرح‌هایی مقاومت می‌کنند. یک بررسی نشان می‌دهد که برخی شرکت‌های ژاپنی در خصوص برنامه‌های مربوط به تعطیلی واحدهای با سوخت زغال‌سنگ هیچ تصمیمی نگرفته‌اند.
کارگران معدن زغال‌سنگ چین متعهد به کاهش قیمت شدند
امروزه چین نیز یکی از بزرگ‌ترین تولیدکننده‌های فولاد و مصرف‌کننده‌های زغال‌سنگ در جهان به شمار می‌آید. این کشور به عنوان بزرگ‌ترین منتشر‌کننده گازهای آلاینده موجب تغییرات آب و هوایی شده و توافق فعلی را امضا نکرده است، حتی رییس‌جمهور چین در کنفرانس شرکت نکرده است. به هر حال این کشور اعلام کرده که مصرف زغال‌سنگ برای تولید برق را در مدت پنج سال آینده به میزان ۸/۱ درصد کاهش خواهد داد.
برنامه‌ریزان دولتی چین اعلام کردهاند که معدنکاران زغال‌سنگ این کشور متعهد شده‌اند که ذخایر زغال‌سنگ خود را با تخفیف بفروشند تا بحران برق داخلی کاهش یابد. طبق گزارش کمیسیون توسعه و اصلاحات معدنکاران در سراسر سه استان پیشرو تولید زغال‌سنگ شانشی، شاآنشی و مغولستان داخلی متعهد شدند که قیمت‌ها را کاهش دهند. این کمیسیون اعلام کرده است که بیش از ۱۰ شرکت بزرگ زغال‌سنگ قیمت‌ها را کاهش داده‌اند.
قیمت تورم‌زده زغال‌سنگ، کسب سود را برای بسیاری از تولیدکنندگان دشوار کرده بود. در این رابطه روری سیمینگتون، تحلیلگر زغال‌سنگ آسیا گفته که قیمت‌های پایین‌تر احتمالا به کاهش بحران کمک می‌کند اما آنها باعث ایجاد هرج و مرج در بازارهای جهانی زغال‌سنگ شده‌اند.
تصمیم چین برای پیشبرد کاهش قیمت زغال‌سنگ پس از COP26 است که در آن صحبت‌های کمی از طرف این کشور در مورد حذف تدریجی استفاده از زغال‌سنگ انجام شد. چین پیش از این به دلیل غیبت از توافقی که در COP26 توسط ۴۰ کشور برای حذف تدریجی انرژی زغال‌سنگ و توقف ساخت نیروگاه‌های زغال‌سنگ صورت گرفت، انگشت‌نما شد.
در عوض چین در اوایل این هفته اعلام کرد که در تلاش برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای با کاهش ۸/۱ درصدی میانگین مصرف زغال‌سنگ برای تولید برق در نیروگاه‌ها طی پنج سال آینده است. این هدف بسیار محدود مبارزان را که استدلال کردهاند این مداخلات اخیر تغییر به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر را دشوارتر می‌کند ناامید کرده است.
گفتنی است چین، بزرگ‌ترین تولیدکننده انتشار کربن در جهان، گفته است که قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ به حداقل انتشار و تا سال ۲۰۶۰ به بی‌طرفی کربن برسد. با این حال، از آنجایی که قیمت زغال‌سنگ کاهش می‌یابد و تولیدکنندگان برق (از زغال‌سنگ) قادر به فروش برق با نرخ بازار هستند، سرعت انتقال به منابع انرژی پایدار می‌تواند به طور قابل توجهی کند شود.
تولید فولاد در ایران و استفاده از انرژی‌های پاک
با نگاهی بر روند تولید فولاد در کشورهای در حال توسعه می‌توان به مواردی دست یافت. برای مثال در ایران که رتبه ۱۰ تولیدکننده فولاد در جهان را در اختیار دارد، به دلیل برخورداری از ذخایر گاز طبیعی بخش عمده‌ای از تولید فولاد با روش کوره قوس الکتریکی تولید می‌شود و تعداد مصرف‌کنندگان زغال‌سنگ برای صنعت فولاد بسیار کم است. با این حال و با وجود منابع گازی، برنامه‌ریزی جهت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در برخی از مناطق کشور که از شرایط اقلیمی مناسب برای این موضوع برخوردار هستند، در دستور کار قرار گرفته است.
از سوی دیگر مشاهده می‌شود تولید زغال‌سنگ به عنوان یکی از مواد اولیه فولادسازی در ایران، شرایط آنچنان مساعدی نداشته و به دلیل بالا بودن هزینه‌های تولید و در نهایت قیمت تمام‌شده بالا برای این ماده معدنی، سرمایه‌گذاری جدیدی در این بخش انجام نمی‌شود. تنها برخی از معادن قدیمی هستند که همچنان با بخشی از ظرفیت تولید خود در حال فعالیت هستند.
بنابراین، آنچه می‌تواند در صنعت فولادسازی ایران مورد توجه جدی قرار گیرد، حرکت به سمت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در کنار مصرف منابع انرژی همچون گاز است زیرا در این صورت است که می‌توان فولاد پاک تولید کرد و همگام با دیگر فولادسازان جهان که در تلاش برای رسیدن به هوای پاک و تولید هرچه کمتر دی‌اکسیدکربن و گازهای گلخانه‌ای هستند گام برداشت.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهصنعت و معدنلینک کوتاه :