بحران انرژی در کمین ایران و عراق؛ لغو معافیت خرید برق عراق از ایران چه تبعاتی خواهد داشت؟
لغو معافیت خرید برق عراق از ایران، باعث کاهش درآمدهای ارزی ایران و بروز کمبود برق و خاموشی در عراق خواهد شد. این تغییر سیاست، چالش‌هایی برای تولید برق در ایران و تلاش عراق برای تأمین انرژی از کشورهای دیگر به همراه دارد.
جهان صنعت نیوز – ایالات متحده آمریکا اخیراً معافیت تحریمی عراق برای واردات برق از ایران را لغو کرده است و فشار بر روی کشور را بیشتر کرده است. این تصمیم در چارچوب سیاست «فشار حداکثری» دولت دونالد ترامپ علیه ایران اتخاذ شده است. پیش از این، آمریکا به عراق معافیت‌هایی اعطا می‌کرد که به این کشور اجازه می‌داد برق مورد نیاز خود را از ایران تأمین کند. این معافیت‌ها از سال ۲۰۱۸ و در زمان دولت اول ترامپ آغاز شد و سپس در دولت جو بایدن نیز ادامه یافت. هدف از این معافیت‌ها، کمک به عراق برای تأمین نیازهای انرژی خود بود، در حالی که این کشور در تلاش برای افزایش ظرفیت تولید برق داخلی نیز، بود.
با لغو معافیت عراق از خرید برق ایران، این دو کشور با چه مشکلاتی مواجه می‌شوند؟
ایران سالانه میلیاردها دلار از صادرات برق و گاز به عراق درآمد دارد. لغو این معافیت می‌تواند درآمدهای ایران را به‌شدت کاهش دهد؛ به‌ویژه در شرایطی که تحریم‌ها محدودیت‌های مالی گسترده‌ای ایجاد کرده‌اند. درآمد حاصل از صادرات انرژی یکی از منابع کلیدی تأمین ارز برای ایران محسوب می‌شود و از دست دادن بازار عراق، ضربه‌ای جدی به این بخش خواهد بود. با قطع صادرات برق به عراق، ممکن است عرضه برق در داخل افزایش یابد، اما این مسأله لزوماً به کاهش قیمت برق در داخل منجر نمی‌شود. به دلیل مشکلات ساختاری در شبکه برق، مازاد تولید به راحتی قابل انتقال به مصرف داخلی نیست. علاوه بر این، وقتی فروش برق به عراق متوقف شود، ممکن است نیروگاه‌های تولید برق با کاهش تولید مواجه شوند، زیرا در صورت عدم وجود بازار مصرف، هزینه تولید برق بالا رفته و ممکن است برخی نیروگاه‌ها کاهش تولید داشته باشند. این مسأله می‌تواند در بلندمدت موجب ناکارآمدی و فرسایش تجهیزات نیروگاهی شود. همچنین کاهش صادرات برق ممکن است باعث کاهش مصرف گاز نیروگاهی شود، که این موضوع می‌تواند روی قیمت و عرضه گاز در داخل تأثیر بگذارد. اگر دولت تصمیم بگیرد گاز مازاد را در صنایع داخلی استفاده کند، ممکن است بر بازار پتروشیمی و صنایع وابسته تأثیر مثبت بگذارد اما در صورتی که برنامه‌ریزی مناسبی برای مصرف این گاز مازاد وجود نداشته باشد، ممکن است افت فشار گاز در زمستان یا عدم بهره‌وری مناسب در توزیع گاز رخ دهد. از سوی دیگر، گزارش‌ها نشان می‌دهد که عراق طی سال‌های اخیر در تلاش بوده تا ظرفیت تولید داخلی برق خود را افزایش دهد. لغو معافیت تحریمی عراق برای واردات برق از ایران، علاوه بر کاهش درآمدهای ارزی ایران، می‌تواند عراق را نیز با مشکلاتی جدی مواجه کند. بخش قابل‌توجهی از برق عراق از طریق واردات گاز و برق از ایران تأمین می‌شود و این اقدام ممکن است منجر به کمبود برق و افزایش خاموشی‌ها در این کشور شود. از طرفی، این وضعیت می‌تواند پرداخت بدهی‌های عراق به ایران را نیز دشوارتر کند. در چنین شرایطی، کشورهای دیگر مانند قطر و عمان ممکن است فرصت را غنیمت شمرده و جایگزین ایران در تأمین انرژی عراق شوند. علاوه بر پیامدهای اقتصادی و ژئوپلیتیکی، کاهش صادرات برق به عراق ممکن است زیرساخت‌های تولید برق ایران را نیز تحت تأثیر قرار دهد و چالش‌های جدیدی در این حوزه ایجاد کند.
تلاش عراق برای جایگزینی گاز ایران
فرهاد علاءالدین، مشاور امور خارجی نخست‌وزیر عراق به نقل از رویترز گفته است که ۴۳٪ از برق عراق با استفاده از گاز وارداتی از ایران تولید می‌شود. با این حال، آمریکا عراق را ترغیب می‌کند تا منابع گاز خود را متنوع کرده و از کشورهای دیگر تأمین کند.
پس از این اقدام آمریکا، عراق در حال مذاکره با قطر و عمان برای تأمین گاز مورد نیاز خود است. همچنین، این کشور قصد دارد یک ترمینال شناور LNG را از شرکت اماراتی Breeze Investment اجاره کند تا تأمین گاز خود را تضمین نماید. با این حال، مقامات عراقی اذعان دارند که در کوتاه‌مدت جایگزینی برای واردات انرژی از ایران وجود ندارد و این موضوع می‌تواند مشکلات جدی در تأمین برق، به‌ویژه در ماه‌های تابستان، ایجاد کند.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانصنعت و معدننفت و پتروشیمی
لینک کوتاه :